Türkiye'de yer alan hipodromları anlatmadan önce hipodrom kelimesini bilmek gerekli. Hipodromlar Antik Yunan döneminden bu yana faaliyette olan atlı sporların yapıldığı ve tribünlerin olduğu geniş alanlı yapılardır. Roma medeniyetleri döneminde çeşitli sportif faaliyetler ve gösterilerin de yapıldığı alan olarak kullanılmıştır. Günümüzde hipodromlar geniş bir yelpazede değerlendirilir. Sadece at yarışlarının gerçekleştiği büyük alanlar değil, atların her türlü ihtiyaçlarının karşıladığı dev bir tesis özelliği de taşır. Peki Türkiye'de kaç tane hipodrom var? Türkiye'deki hipodromların özellikleri nelerdir? Türkiye'deki ilk at yarışı hipodromu nerededir? Bu yazımızda at yarışı hipodromlarıyla alakalı birçok detaya ulaşabilirsiniz.
TÜRKİYE'DE HİPODROMLARIN TARİHÇESİ - TÜRKİYE'DEKİ İLK AT YARIŞI HİPODROMU
Türkiye'de at yarışı hipodromların tarihi eskiye dayanır. Hipodromlar günümüzde at yarışlarının yapıldığı devasa alanlardır. At yarışları ülkemizde 17. yüzyılda Osmanlı döneminde başladı ancak belli kurallar, intizam ve program dahilinde olması 1924 yılına kadar uzadı. Türkiye'de bugünkü modern seviyede ilk at yarışı hipodromu İzmir'de açıldı. Şirinyer Hipodromu, 23 Eylül 1856'da Türkiye'deki ilk at yarışına ev sahipliği yaptı. İzmir Şirinyer Hipodromu ilk hipodrom olarak tarihe geçse de bugünkü seviyede at yarışı oyunları oynanmıyor. Mustafa Kemal Atatürk, cumhuriyetin 2. yılı olan 1924 tarihinde düzenli at yarışlarını başlattı. Türk yarışçılığının zirvesi olarak kabul edilen Gazi Mustafa Kemal Atatürk adına düzenlenen Gazi Koşusu da 1927 yılında organize edilmeye başladı. İzmir Şirinyer Hipodromu'nda 1924'ten itibaren at yarışları organize edilmeye başladı.
TÜRKİYE'DEKİ HİPODROMLAR
Türkiye'de faaliyette olan toplamda 10 tane at yarışı hipodromu bulunmaktadır. Bu 10 farklı hipodrom 10 farklı şehirde yer alır. İstanbul, Ankara, İzmir, Kocaeli, Antalya, Adana, Bursa, Kocaeli, Şanlıurfa, Diyarbakır ve ELazığ'da aktif olarak at yarışlarının organize edildiği hipodromlar yer almaktadır. Türkiye'deki yeni hipodromların sayısı da önümüzdeki yıllarda artabilir. Son dönemde yapılan çalışmalarla Samsun, Erzincan ve Konya'da da yeni hipodromlar inşa edilmekte. Bu hipodromların faaliyet geçmesiyle birlikte Türkiye'deki hipodrom sayısı 10'dan 13'e yükselecek ve yarışseveler daha çok at yarışı oynama şansına erişecek. Peki İstanbul, Ankara, İzmir, Kocaeli, Antalya, Adana, Bursa, Kocaeli, Şanlıurfa, Diyarbakır ve Elazığ'da yer alan hipodromların özellikleri nelerdir? Türkiye'deki hipodromlarla ilgili geniş bilgiler bu yazımızda olacak.
İSTANBUL VELİEFENDİ HİPODROMU'NUN ÖZELLİKLERİ
Türkiye'nin en büyük hipodromu olma özelliği taşıyan İstanbul Veliefendi Hipodromu'nun kuruluş aşaması 1913 yılına kadar dayanmaktadır. Sipahi Ocağı Binicilik Kulübü ve Islahi Nefsi Feres Cemiyeti ile (At Soyunu İyileştirme Derneği) aynı yerde temelleri atılan İstanbul Veliefendi Hipodromu, at yarışlarının en önemli yarışlarına ev sahibi yapma özelliği de taşır. Gazi Mustafa Kemal Atatürk adına her yıl düzenlenen Gazi Koşusu İstanbul Veliefendi Hipodromu'nda organize edilir. İstanbul Veliefendi Hipodromu'nun seyirci kapasitesi 7600 idir.
İstanbul Veliefendi Hipodromu, 596 dönüm arazi üzerine konumlanmıştır. Bu geniş alanda, 2020 metre uzunluğunda ve 27-36 metre eninde çim yarış pisti, 1870 metre uzunluğunda ve 17.5-19 metre eninde kum (sentetik) yarış pisti, ayrıca 1720 metre uzunluğunda ve 14-16 metre eninde kum idman pisti bulunmaktadır. Hipodrom kompleksi içinde, Türkiye Jokey Kulübü (TJK) Asli Üyeler Sosyal Eğitim Merkezi, İdari Binalar, Yarış Atları Hastanesi, Ekrem Kurt Apranti Eğitim Merkezi, Satış Mağazası, Müze ve Sergi Salonu gibi çeşitli tesisler bulunmaktadır. Ayrıca, 102 metrekarelik bir LED ekran, 140 masalık piknik alanı, çocuk bahçesi, farklı kafeteryalar ve geniş bir otopark da hipodrom alanının diğer özelliklerindendir. Veliefendi Hipodromu, sadece at yarışlarına ev sahipliği yapmakla kalmayıp, aynı zamanda sosyal ve eğitim faaliyetleri için de geniş olanaklar sunan bir tesis olarak dikkat çekmektedir.
ANKARA 75. YIL HİPODROMU'NUN ÖZELLİKLERİ
Türkiye'nin başkanti Ankara'da Ankara 75. Yıl Hipodromu yer almaktadır. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 75. yılı olan 1998 yılında hizmete açılmıştır. Esasında Ankara'da yarışlar 1927 yılında başka bir hipodromda koşulmaya başlandı. 1936 yılında Büyük Ankara Hipodromu faaliyete başladı. Uzunca bir süre burada at yarışları gerçekleşti. 1979'da Büyük Ankara Hipodromu'nun da kapanmasının ardından 19 yıl boyunca Ankara'da at yarışları düzenlenmedi. Ankara 75. Yıl Hipodromu 1998 yılında açıldı.
Ankara 75. Yıl Hipodromu, çağdaş bir mimari tasarıma sahip olan bir kompleks olarak öne çıkmaktadır. Tribün binası, zemin ve dört kattan oluşan bir yapıdır ve içinde sekiz yürüyen merdiven, altı asansör, numaralı localar, seyir terasları, cumhurbaşkanı ve kordiplomatik locası gibi özelliklere sahiptir. Tribün, 6.400'ü ayakta ve 2.300'ü oturan olmak üzere toplamda 8.700 kişiyi ağırlayabilecek kapasitededir.
Hipodromun çim pisti 2200 metre uzunluğunda ve 30-35 metre genişliğindedir. Kum pisti ise 2055 metre uzunluğunda ve 20 metre genişliğindedir. Antrenman pisti ise 1.900 metre uzunluğunda ve 13,50 metre genişliğindedir. Ayrıca, hipodromda muhtelif ölçülerde beş adet tırıs padoğu, 600 metre uzunluğunda ve 8 metre genişliğinde bir adet çim gösterme pisti bulunmaktadır.
Ahırlar bölgesinde, tek katlı 19 blok 24 boks, çift katlı 21 blok 36 boks eküriler, 8 blok 24 boks eküri, 1 blok 18 boks eküri, ve 1 blok 20 boks misafir ahırı dahil olmak üzere toplamda 1442 boks ahır bulunmaktadır. Ayrıca, tam teşekküllü bir at hastanesi, bir nalbanthane, bir kır kahvesi, bir yem deposu ve bir sosyal hizmet binası da mevcuttur.
Hipodromda ayrıca eyerleme binası, doping kontrol binası, jokey odası, tartı mahalli, gösteri padoğu gibi bölümler bulunmaktadır. Sosyal faaliyet alanlarında çocuklar için pony kulüp, iki adet çocuk parkı, bir açık egzersiz spor alanı, bir koşu yolu, açık ve kapalı mekan cafe ve büfe yerleri, ahşap piknik çardakları bulunan yeşil piknik alanları ve otopark alanında 1000 metrelik bir gokart pisti de faaliyettedir.
İZMİR ŞİRİNYER HİPODROMU'NUN ÖZELLİKLERİ
Türkiye'nin ilk at yarışı hipodromu olma özelliği taşıyan İzmir Şirinyer Hipodromu'nda aktif olarak at yarışları organize edilmeye devam edilmektedir. İzmir'in Buca ilçesinde yer alan at yarışı pistinin en önemli özelliklerinden biri de buranın 2007 yılında ışıklandırma sistemiyle birlikte gece yarışlarına ev sahipliği yapan Türkiye'deki ilk hipodromdur. Hipodrom alanı, çeşitli özelliklere sahip zengin bir kompleks olarak dikkat çekmektedir. Bu alanda 1750 metrelik kum pist, 1570 metrelik çim pist, 1480 metrelik antrenman kum pisti, 375 metrelik taylara çim gösterme düzlüğü gibi farklı pistler mevcuttur. İki adet tribün binası, yarış öncesi kan alma binası, iki adet panoramik restoran, üç adet bahçe restoran, üç adet büfe, bir VIP restoran, 19 adet piknik masası, 500 m² çocuk oyun bahçesi, mini hayvanat bahçesi, atla terapi merkezi, eyerleme mahalli, bir ot yem deposu, dört gezinti padoku, jokey odası, doping kontrol binası, müdürlük binası, garaj ve atölyeler, 1000 araçlık otopark ve toplamda 2500 tonluk üç adet sulama havuzu gibi tesisler de bu alanda bulunmaktadır.
Hipodromun ilk betonarme tribünü 1974 yılında inşa edilmiş olup günümüzde toplamda 1600 oturma kapasiteli iki adet betonarme tribün bulunmaktadır. Kum pisti 1750 metre uzunluğunda ve 20 metre genişliğindedir, çim pisti 1570 metre uzunluğunda ve 25 metre genişliğindedir. Ayrıca, idman pisti 1480 metre uzunluğunda ve 12 metre genişliğindedir. Pistler ve padok mahali, aydınlatma direkleriyle ışıklandırılmıştır. Pistte bulunan bir adet 48m²'lik scorboard ve bir adet 96m²'lik LED ekran ile yarışlar canlı yayında yakından takip edilebilmektedir.
ADANA YEŞİLOBA HİPODROMU'NUN ÖZELLİKLERİ
Türkiye'nin hipodromları arasında Adana Yeşiloba Hipodromu da önemli bir yer tutar. Akdeniz'de at yarışlarının ilk yapıldığı yer olan Adana'da 1962 yılından bu yana at yarışları organize ediliyor. Adana Yeşiloba Hipodromu, Adana ile Mersin şehirleri arasındaki yol üzerinde, şehir merkezine 12 kilometre uzaklıkta, 666 dönümlük geniş bir alanda kurulmuştur. Hipodrom, 1962 yılından itibaren resmi at yarışlarına ev sahipliği yapmaktadır. Hipodrom alanı, 1816 metre uzunluğunda ve 21.5 metre genişliğinde kum pist, 1614 metre uzunluğunda ve 29 metre genişliğinde çim pist, 1430 metre uzunluğunda ve 12 metre genişliğinde antrenman pisti olmak üzere toplam üç farklı pisti içermektedir.
Adana Yeşiloba Hipodromu'nda, 2012 yılında tamamlanan ışıklandırma sistemi sayesinde gece yarışları düzenlenmeye başlanmıştır. Hipodromda ayrıca, 2700 kişi oturma kapasiteli iki adet tribün binası, tribünlere yönelik 100 m²'lik açık hava LED ekran ile yarışların gösterildiği bir bölüm, aynı zamanda muhtemel ve yarış sonuçlarının görüntülendiği 49 m²'lik bir başka açık hava LED ekran, peyzaj alanları, restoranlar ve çeşitli büfeler bulunmaktadır. Adana Yeşiloba Hipodromu, at yarışları severlere modern ve konforlu bir deneyim sunmak amacıyla çeşitli olanaklar ve tesislerle donatılmıştır.
BURSA OSMANGAZİ HİPODROMU'NUN ÖZELLİKLERİ
Bursa Osmangazi Hipodromu 1984 yılında at yarışlarına ev sahipliği yapmaya başlamıştır. Bursa Osmangazi Hipodromu günümüzde 12 ay boyunca yarışseverlere at yarışı organize etmektedir.
Hipodromda 1830 metre uzunluğunda ve 29 metre genişliğinde bir yarış çim pisti bulunmaktadır. Ayrıca, virajsız start imkanı sunan iki ayrı çim kuyruk yarış pisti, biri 1200 metre uzunluğunda diğeri 1800 metre uzunluğunda, yarış severlere çeşitli yarış deneyimleri sunmaktadır. Ayrıca, 1683 metre uzunluğunda ve 20,5 metre genişliğinde bir yarış kum pisti ile 1542 metre uzunluğunda ve 16 metre genişliğinde antrenman pisti de hipodromun diğer önemli özelliklerindendir.
Bursa Osmangazi Hipodromu'nda idari bina ve 2334 kişilik seyirci kapasitesine sahip bir tribün bulunmaktadır. Seyircilerin yarışları takip edebilmesi için 105 m² ve 60 m² olmak üzere iki adet LED ekran mevcuttur. Ayrıca, jokey odası, gösteri padoğu, eyerleme mahalli, doping mahalli, içerisinde pony club ve çocuk parkı bulunan piknik alanı, Atla Terapi merkezi, koşu parkuru, fitness alanı, 1190 baş yarış atını barındırabilecek çift katlı ve eküri ahırlar, at hastanesi, çeşitli büfe ve sosyal tesisler ile geniş otopark alanları hipodromun sunduğu diğer hizmetler arasındadır. Bursa Osmangazi Hipodromu, yarışseverlere modern ve çok yönlü bir atmosferde keyifli bir yarış deneyimi sunmak üzere tasarlanmıştır.
KOCAELİ KARTEPE HİPODROMU'NUN ÖZELLİKLERİ
Türkiye'de yer alan hipodromlardan biri de Kocaeli Kartepe Hipodromu'dur. Kocaeli'de bulunan hipodrom, 2013 yılında faaliyet başlamıştır ve Türkiye'nin 9. hipodromu olarak kayıtlara geçmiştir. Kocaeli Kartepe Hipodromu günümüzde en genç 2. hipodrom olarak öne çıkmaktadır. Kartepe Hipodromu, 432 dönüm arazi üzerine konumlanmıştır. Kocaeli Kartepe Hipodromu'nda gerçekleşen yarışlar, 1600 metre uzunluğunda ve 20 metre genişliğindeki kum pistte düzenlenmektedir. Kum pisti, silis kumu, stabilizer ve elyaf karışımından oluşmaktadır. Yarışlar, Bursa Osmangazi ve İzmir Şirinyer Hipodromları gibi saat yönünün ters istikametinde gerçekleştirilmektedir. Kocaeli Kartepe Hipodromu, 2015 yılında tamamlanan ışıklandırma sistemi ile gece yarışlarına ev sahipliği yapmaya başlamıştır. Gece düzenlenen yarışlar, hipodromun sunduğu modern olanaklar ve ışıklandırma ile keyifli bir atmosferde gerçekleşmektedir.
ŞANLIURFA HİPODROMU'NUN ÖZELLİKLERİ
Türkiye'nin hipodromları arasında Güney Doğu yarışlarına ev sahipliği yapan ilk şehir olan Şanlıurfa Hipodromu da ülkemizin kıymetli at yarışı organize edilen yerlerinden biridir. Şanlıurfa Hipodromu, Türkiye'nin 788.500 dönüm arazi üzerine kurulu geniş bir alanına sahiptir. Şehir merkezine 18 km uzaklıkta, Mardin yolu üzerinde konumlanmış olup Harran Üniversitesine komşudur. Hipodrom, 28 Eylül 1997'de ilk mahalli yarışlara ev sahipliği yapmış ve resmi yarışlara ise 27 Mart 2000'de başlamıştır. Şanlıurfa Hipodromu'nda 1700 metre uzunluğunda ve 20 metre genişliğinde bir Kum Yarış Pisti bulunmaktadır. Ayrıca, 17 metre genişliğinde ve 1570 metre uzunluğundaki kum antrenman pisti 2014 yılında hizmete açılmıştır. Hipodromda 38 adet çift katlı 24 box ahır, 14 adet tek katlı ahır binası, 2 adet prefabrik tek katlı ahır olmak üzere toplamda 1284 adet ahır bulunmaktadır.
Şanlıurfa Hipodromu'nda aydınlatma işlemleri tamamlanarak 1 Ocak 2015 tarihinden itibaren gece yarışları düzenlenmeye başlanmıştır. Ayrıca, hipodromdaki tribün 1500 kişilik seyirci kapasitesine sahiptir, böylece izleyicilere geniş bir kapasite sunulmaktadır. Şanlıurfa Hipodromu, at yarışları severlere modern ve geniş bir alanda çeşitli olanaklar sunan bir tesis olarak öne çıkmaktadır.
DİYARBAKIR HİPODROMU'NUN ÖZELLİKLERİ
Türkiye yer alan hipodromlar arasında Diyarbakır Hipodromu da bulunmaktadır. Diyarbakır Hipodromu 2009 yılında faaliyete başlamıştır. Diyarbakır Hipodromu, Türkiye'nin en geniş arazisine sahip olan hipodromlarından biridir ve 1.458.750 m²'lik bir alan üzerine kurulmuştur. Diyarbakır şehir merkezine 22 km uzaklıkta, Çınar ilçesi mücavir alanı içinde konumlanmıştır. İlk resmi yarışlarına 23 Eylül 2009 tarihinde ev sahipliği yapmıştır. Diyarbakır Hipodromu'nun temel yapıları arasında İdari Bina, 1.357 kişilik Seyirci Koltuk Kapasiteli Tribün Binası, At Hastanesi, Jokey Odası, Eyerleme, Doping Binası, At Rampası, Kuru Ot ve Yem Deposu, Güvenlik Binası, Terapi Merkezi, Pony Club (8 box), Kır Kahvesi (berber dükkanı, market), 3 adet Kamera Kulesi, 61 m² LED TV ile at ilgililerine ve yarış severlere hizmet vermektedir. Pansiyonlar bölgesinde 19 blok çift katlı, toplamda 456 adet Box Ahır yer almaktadır.
GÖRSELHipodromda ayrıca, doğal dere kumundan oluşan tam elips şeklinde 1600 metre uzunluğunda ve 20 metre genişliğinde bir pist bulunmaktadır. Diyarbakır Hipodromu, geniş arazi alanı ve modern tesisleriyle at yarışı severlere çeşitli imkanlar sunan önemli bir hipodromdur.
ELAZIĞ HİPODROMU'NUN ÖZELLİKLERİ
Türkiye'de bulunan ve at yarışlarının organize edildiği hipodromlardan biri de 2002 yılında faaliyete başlayan Elazığ Hipodromu'dur. Elazığ Hipodromu'nun önemli özelliklerinden biri ülkemizin göl kıyısında bulunan ilk ve tek hipodromu olmasıdır. Hipodromda, tam elips şeklinde doğal dere kumundan oluşan 1550 metre uzunluğunda ve 20 metre genişliğinde bir pist bulunmaktadır. Bu pist, farklı uzunluklarda ve mesafelerde çeşitli yarışlara olanak tanımaktadır. Hipodromda düzenlenen yarış mesafeleri şu şekildedir: 1000, 1100, 1200, 1500, 1600, 1700, 1800, 1900, 2000 ve 2400 metre. Tüm bu mesafelerde 18 at start alabilmektedir, bu da hipodromun çeşitli yarış kategorilerine ve uzunluklarına uygun esneklik sağladığını göstermektedir.
ANTALYA HİPODROMU'NUN ÖZELLİKLERİ
Türkiye'nin hipodromları arasında en genç ve en yeni hipodrom Antalya Hipodromu'dur. Antalya Hipodromu, 19 Ocak 2022 günü yarışseverlere ev sahipliği yapmaya başlamıştır. Yarışseverler bir süredir bu hipodromdaki yarışlara bahis yapabilir. Antalya Hipodromu, 1980 metre uzunluğunda ve 20 metre genişliğindeki Polytrack yarış pisti ile 1835 metre uzunluğunda ve 20 metre genişliğindeki kum antrenman pistlerine ev sahipliği yapmaktadır. Yarışlar, saat yönü istikametinde gerçekleşmektedir, bu da farklı bir yarış deneyimi sunmaktadır. Hipodromun pansiyonlar bölgesinde, toplam 1104 box ahır kapasitesine sahip ahırlar bulunmaktadır. Antalya Hipodromu, 124 m² LED ekran ve 168 m² kayar ekran ile yarış severlere etkileyici bir görsel deneyim sunmaktadır. Ayrıca, 1400 kişilik tribün koltuk kapasitesi ve 742 araç kapasiteli otopark, hipodromun geniş bir izleyici kitlesi ve ziyaretçi trafiğini karşılayabilmesini sağlamaktadır. Antalya Hipodromu, 9 Şubat 2022 tarihinde tamamlanan ışıklandırma sistemi ile gece yarışları düzenlemeye başlamıştır. Bu da hipodromun sunduğu olanakları daha geniş bir zaman diliminde değerlendirebilme imkanı tanımaktadır.